DETERJAN
NEDİR?
Petro-Kimya
ürünlerinden elde edilen, temizleme ve arıtma gibi işlemlerde kullanılan, toz,
sıvı ya da krem şeklinde olabilen kimyasal maddelere ''Deterjan''
denilmektedir. Deterjan, kir sökücü anlamına gelmektedir ve sabun dışındaki
temizleyicilerin tümü deterjan sınıfına girmektedir.
Deterjanların
yoğun bir şekilde kullanımına II. Dünya Savaşı sırasında başlanılmıştır. Fakat
deterjan temizlik amacıyla değil, sabun yapımında kullanılan yağlar, askeri
araç ve silahları yağlamak amacıyla kullanılmıştır. Deterjan, sabun gibi
kirleri, yağ lekelerini sökerek bunların suda asılı durumda kalmalarını
sağlamaktadır. Deterjan sabunun yaptığı her işi yapabilse de sabun birçok
kullanım alanında deterjanın yerini alamamaktadır.
Deterjan,
suyun yüzey gerilimini azaltarak, temizlenecek nesnenin içine girmektedir. Bu
şekilde kirler ve yağlar oldukları yerlerden çıkarak tekrar kirlerin nesneye
yapışmasını önlemektedir. Deterjanın en önemli özelliklerinden biri de
köpüklenmedir. Deterjanlar sert sularda bile kolayca köpürebilen bir yapıya
sahiptir.
DETERJAN
ÜRETİMİ
Deterjanlar
kullanım amaçlarına göre sıvı veya toz deterjan olarak üretilmektedirler.
Deterjanda bulunan yüzey aktif madde ve kuvvetini artıran “yapıcı” maddelerin
oranı dokuma yıkamasında aynıdır. Sıvı deterjanda ise mineral kirinin az olduğu
bulaşıklarda yüzey aktif maddenin oranı arttırılmaktadır. Yağlı kirleri yüzey
aktif madde, katı tanecikleri ise yapıcı çözmektedir.
Toz
deterjan üretiminde, temel deterjan maddesinden, köpük arttırıcı, yapıcı ve
düzeltici kullanılarak bir hamur yapılır ve bu karışım bir kurutma kulesinde
püskürtme yardımıyla kurutularak içi boş, toz kürecikler haline getirilir. Sıvı
deterjanın üretimi ise toz deterjana oranla daha basittir.
DETERJAN
KATKI MADDELERİ
-
Kompleksleştiriciler
-
Ağartıcılar ve Stabilizatörler
- Korozyon
önleyiciler
- Optik
beyazlatıcılar
-
Kolloidal taşıyıcılar
- Köpük
ayarlayıcılar
- Dolgu
maddeleri
-
Dezenfektanlar
- Parfüm
- Ovucular, enzimler ve diğer aktif madde katkıları
